Η πολιτική του Βατικανού, Μέρος Β' - Απόστολου I. Παπαδημητρίου - The policy of the Vatican, Part II - Apostolos I. Papadimitriou - there is a translator on the website

Κεφάλαιο Γ'

Η ρουμανική προπαγάνδα:

1. Γενικά περί τῆς ρουμανικῆς προπαγάνδας

2. Ἡ πολιτική τοῦ Βατικανοῦ

Κατά τόν Ρουμάνο διπλωμάτη Trandafir (Τριαντάφυλλο) Djuvara, μᾶλλον βλάχικης καταγωγῆς, ἡ καθολική προπαγάνδα στή Βαλκανική ἄρχισε τό 1845. 8952. Ὁ Berard, πού περιόδευσε στήν Ἀλβανία καί στή Δυτική Μακεδονία ἐπί διετία (1890-1982), παρέχει πολλά ἐνδιαφέροντα στοιχεῖα γύρω ἀπό τό θέμα μας. «Οἱ γάλλοι Ἰησουίτες καί Λαζαριστές τῆς Κωνσταντινούπολης», γράφει, «ὀνειρεύτηκαν μιά θαυμάσια κατάκτηση γιά τήν παποσύνη. Ἔκαναν νά ἀχνοφέξει στά μάτια τῶν Σλάβων ἡ ἐλπίδα μιᾶς ἐθνικῆς κοινότητας καί ζωῆς, πού θά τούς κόμιζε ἡ Γαλλία, ἄν προσχωροῦσαν στή Ρωμαϊκή καθέδρα. Ἀπό τήν πλευρά της ἡ γαλλική πρεσβεία ἔλπιζε ὅτι ἡ καθολική Βουλγαρία θά ἦταν τό καλύτερο πρόχωμα μεταξύ Κωνσταντινούπολης καί Ρωσίας. Καταπιάστηκαν μέ τόν ἐκκαθολικισμό τῶν Σλάβων μέσω σλάβων ἱεραποστόλων καί μέσω πολωνῶν παπάδων. Ἵδρυσαν ἱεραποστολές σ’ ὁλόκληρη τήν εὐρωπαϊκή Τουρκία. Οἱ Λαζαριστές ἐγκαταστάθηκαν στό Μοναστήρι τό 1857». 48226. Αὐτό ἔγινε μέ πρωτοβουλία τοῦ Γάλλου προξένου Bellaigne de Bughas. 39186. Ἄς σημειωθεῖ ὅτι κατά τήν ἐποχή ἐκείνη καί ἡ Γαλλία ἔτρεφε ὄνειρα γιά ἐπέκταση τῆς ζώνης ἐπιρροῆς της στούς Βλάχους, ὅπως ἀπορρέει ἀπό ἔκθεση Αὐστριακοῦ διπλωμάτη πρός τό ὑπουργεῖο του ἐπί τῶν Ἐξωτερικῶν (1866): «Ὁ πρό ὀλίγου μετατεθείς ἐξ Ἰωαννίνων εἰς Περσίαν Γάλλος πρόξενος Crampon διέσχισε τήν Ἤπειρον πρός ὅλας τάς κατευθύνσεις καί πανταχοῦ διέγνωσε δυσφορίας. Ὁ κύριος ἀντικειμενικός σκοπός τῆς ταξιδιωτικῆς αὐτῆς ἀποστολῆς τοῦ Crampon φαίνεται πώς ἦτο ἡ προσπάθειά του νά ἐπιτύχῃ αὔξησιν τοῦ κύρους τῆς ἐπιβολῆς τῆς Γαλλικῆς ἐπιδράσεως ἐπί τῶν εἰς τήν ὀροσειράν τῆς Πίνδου ἐγκατεστημένων πολυαρίθμων Βλάχων». 27226

Κύριος στόχος τῶν Λαζαριστῶν ἦσαν ἀσφαλῶς οἱ Σλάβοι, ὅμως δέν παρέλειψαν νά ρίξουν τά προσηλυτιστικά τους δίκτυα καί πρός τούς Βλάχους ἀλλά καί τούς ὀρθοδόξους Ἀλβανούς καί ἀλβανόφωνους Ἕλληνες. Κατά τόν Berard στήν ἀρχή εἶχαν ἐπιτυχία μεταξύ τῶν Βουλγάρων. «Οἱ προσηλυτισμοί ἔφθασαν τόν ἀριθμό 14.000 καί στίς 9 Ιουνίου 1861 ἡ Πύλη ἀναγνώρισε τήν οὐνιτική-βουλγαρική κοινότητα. Ὁ αἰδεσιμότατος Σομπόλσκι, πρώην ἡγούμενος βουλγαρικοῦ μοναστηριοῦ, εἶχε λάβει ἀπό τόν Πάπα τήν ἐπισκοπική χειροτονία στήν Καπέλλα Σιξτίνα στίς 14 τοῦ Απρίλη. Ἔγινε ὁ ἡγέτης τῆς νέας κοινότητας. Ὁ αἰδεσιμότατος Σομπόλσκι διοίκησε ἐπί μία ἑβδομάδα τούς βούλγαρους καθολικούς. Στίς 18 Ἰουνίου 1861 ἐξαφανίστηκε, συναποκομίζοντας τή βούλα τοῦ Πάπα, τό βεράτιο τοῦ σουλτάνου καί τά δῶρα τῆς Γαλλίας. Δέν τόν ξανάδε ποτέ κανένας. Ποτέ δέν μαθεύτηκε οὔτε ποῦ πῆγε οὔτε ποῦ ἐτελεύτησε. Ὁ προσηλυτισμός τῶν Σλάβων στόν καθολικισμό σταμάτησε ἀπότομα. Ἐπανήλθαν στούς Ρώσους καί στό αἴτημά τους γιά αὐτοκέφαλη ἐκκλησία». 48227. Οἱ Βούλγαροι μέ τή βοήθεια τῶν Ρώσων ἐπέτυχαν τήν ἀναγνώριση τῆς Ἐξαρχίας τό 1870. Τά σχέδια τοῦ Βατικανοῦ πρός τήν πλευρά αὐτή εἶχαν ὁριστικά ναυαγήσει. Ἀπόμεινε ἐλπίδα πρός τήν πλευρά τῶν Βλάχων καί τῶν Ἀλβανῶν-ἀλβανοφώνων. Στό πρόσωπο τοῦ Μαργαρίτη εἶχαν ἤδη βρεῖ τό καταλληλότερο ὄργανό τους. Ὁ Μαργαρίτης, γιά νά ἔχει τήν εὔνοια τῶν Λαζαριστῶν ἀσπάσθηκε τόν καθολικισμό μέ ὅλη τήν οἰκογένειά του. 68214

Ὁ Ρουμάνος πρόξενος στή Θεσσαλονίκη G. Linche, μέ ἀναφορά του (21.10.1881), ἐνημέρωνε τό ὑπουργεῖο του γιά μηχανορραφία πρός μεταστροφή «Ρουμάνων» τῆς Μακεδονίας καί τῆς Ἠπείρου στόν καθολικισμό, μέσω τῆς οὐνίας. Εἶχε λάβει γνώση ἑνός μνημονίου, πού κατεῖχε ὁ πατήρ Bonetti, ἐπικεφαλῆς τῆς ρωμαιοκαθολικῆς ἀποστολῆς στή Θεσσαλονίκη. Εἶχε ἀκόμη γνωρίσει καί τόν Faveyrial, ὁ ὁποῖος τοῦ εἶχε δηλώσει μέ ἀναίδεια: «Τό πνεῦμα τῆς γαλλικῆς κυβερνήσεως εἶναι ἀδιάφορο σήμερα ὡς πρός τήν πρόοδο τοῦ καθολικισμοῦ στόν κόσμο... Ὀφείλω νά παραμείνω ἐπί μακρόν στά Μπιτόλια, διότι εἶμαι ἐπιφορτισμένος νά διευθύνω τό ἔργο τῆς μεταστροφῆς τῶν ὁμογενῶν σας... Τό ἔδαφος εἶναι πλήρως ἑτοιμασμένο. Ὁ κ. Ἀπ. Μαργαρίτης μοῦ δίνει πολύ μεγάλες ἐλπίδες ἐπιτυχίας. Αὐτός καί πρόσωπα μέ ἐπιρροή στή χώρα ἐργάζονται γι’ αὐτόν τόν σκοπό». 8952. Ὁ ἴδιος πρόξενος σέ ἄλλη του ἀναφορά (9.6.1883) γνωστοποιοῦσε ὅτι ὁ Bonetti, πού στό μεταξύ εἶχε ἐκλεγεῖ ρωμαιοκαθολικός ἐπίσκοπος Θεσσαλονίκης, τοῦ εἶχε μιλήσει γιά τήν πρόθεσή του νά τοποθετήσει τόν Μαργαρίτη ὑποπρόξενο τῆς Γαλλίας στό Μοναστήρι. Μέ ἀφορμή τήν πρόθεση αὐτή συμπληρώνει ὁ πρόξενος: «Κατάλαβα πλήρως τόν σκοπό τῆς προτάσεώς του, πού στοχεύει στήν καθολικοποίηση τῶν Ρουμάνων, τούς ὁποίους ἐλπίζει νά μεταστρέψει εὐκολότερα, ἄν κάποιος ἀπό τούς προστάτες τῆς καθολικῆς ἀποστολῆς εἶναι παράλληλα καί ὁ ἰθύνων νοῦς αὐτῶν, ὁ Μαργαρίτης». 8954. Ὁ πρεσβευτής τῆς Ρουμανίας στήν Κωνσταντινούπολη Μ. Mitilineo (Μυτιληναῖος), σέ ἀναφορά του (26.6.1893), ἐκθέτει τήν πληροφορία πού ἔλαβε σχετικά μέ τό ὄνειρο τοῦ Bonetti: «Δέν θά πεθάνω, εἶπε ὁ Bonetti σέ ἕναν ἀπό τούς φίλους μου, δίχως νά δῶ τήν ἐξουσία τοῦ Ἕλληνα πατριάρχη περιορισμένη στούς ἑπτά πύργους πού περιβάλλουν τήν Κωνσταντινούπολη». Καί συμπληρώνει ὁ Mitilineo μέ τή διαπίστωση: «Ἡ Ἐξοχότης του, γιά νά μή μιλᾶ παρά γιά τούς Ρουμάνους τῆς Τουρκίας, μήπως εἶναι βεβαία ὅτι ἔχει προσηλύτους μεταξύ τῶν ἐξεχόντων Μακεδόνων;... Μοῦ φαίνεται δύσκολο νά ἀποδεχθῶ ὅτι ὁ πολύς λαός, καί ἰδιαίτερα οἱ γυναῖκες τῆς Μακεδονίας, θά ἀκολουθοῦσαν τούς ἀγωνιζόμενους γιά μιά παρόμοια ἰδέα». 8955

Ὁ Berard γνώρισε τόν Μαργαρίτη στή μονή τῶν Λαζαριστῶν στό Μοναστήρι. Ὁ ἡγούμενος Faveyrial ἔπλεξε, κατά τή συνάντησή τους, τό ἐγκώμιο τοῦ Μαργαρίτη μέ τά ἀκόλουθα: «Ὁ Ἀπόστολος θά μποροῦσε νά οἰκειοποιηθεῖ τά λόγια τοῦ Ἀποστόλου (σ.σ. Παύλου): Ἀδελφοί ὑπέφερα γιά σᾶς, πέρασα διά πυρός καί σιδήρου σέ στεριά καί θάλασσα, ἀλλά ὁ Λόγος ἐπέζησε μέσω ἐμοῦ». 48303. Ὁ ἴδιος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ὁ Μαργαρίτης γύρισε ἀπό τό Βουκουρέστι τόν Αὔγουστο τοῦ 1865. «Μέχρι τότε ἦταν κι αὐτός ΄Ἕλληνας, ὅπως καί τ’ ἀδέλφια του οἱ Βλάχοι. Εἶχε κερδίσει στό ἐμπόριο μιά περιουσία ὁλόκληρη, πού, δίχως ἄλλο, θά εἶχε περάσει στόν ἑλληνισμό χωρίς τό ταξίδι αὐτό. Ὅμως ἦλθεν, εἶδε καί ἐπείσθηκε. Ὅταν γύρισε πίσω, προσήλυτος πλέον τῆς νέας πίστης, ἄρχισε τῆν ἀπογραφή τοῦ λαοῦ του καί ταξίδεψε σέ ὅλη τήν Ἀνωβλαχία». 48303. Ἡ προπαγάνδα θά ἔφερνε σέ σύγκρουση δύο ὀρθοδόξους λαούς.

~ Πρώτος από αριστερά, καθιστός, ο γιος του ρουμανίζοντα ιερέα Δημητρίου Τέγου, Ιωάννης (Leon Constantinescu), με ομάδα ρουμανιζόντων. Φωτο: Αφοι Μανάκια

Ὁ Μαργαρίτης, ὅπως γράψαμε, γνωρίστηκε (1876) μέ τούς Λαζαριστές μοναχούς καί ἀποφάσισε νά τεθεῖ μέ τό ἀζημίωτο στήν ὑπηρεσία τους. Τό σχέδιο ἦταν ἡ Ρουμανία νά δαπανήσει γιά τήν ἐξάπλωση τῆς προπαγάνδας καί τό Βατικανό νά ἐπωφεληθεῖ ἀπό τή σύγχυση πού θά ἐπικρατοῦσε! Στόχος ἀρχικός ἡ προσέλευση τῶν ἀγανακτησμένων κατά τοῦ Πατριαρχείου Βλάχων στήν οὐνία καί τελικός ἡ ἀφομοίωσή τους στόν καθολικισμό. Οἱ Λαζαριστές παραχώρησαν πτέρυγα τῆς μονῆς τους, γιά νά στεγαστεῖ τό ρουμανικό γυμνάσιο Μοναστηρίου. Ἀπό τόν Μαργαρίτη ζητοῦσαν νά προτρέπει τους βλαχόφωνους μαθητές αὐτοῦ νά μεταστραφοῦν στήν οὐνία. 68217. Ἀναφέρεται ὅτι «ἔκαναν τήν ἐμφάνισή τους κάποιοι κουτσόβλαχοι οὐνίτες στό Περιβόλι, τά Γρεβενά καί τή Θεσσαλονίκη». 144. Μεταξύ ἐκείνων ἦσαν οἱ ἀκολουθοῦντες τόν ἱερέα Δημήτριο Τέγου - Κωνσταντίνου (Κωνσταντινέσκου) ἀπό τό Περιβόλι, πού διέμενε κατά τό χειμώνα στά Γρεβενά. 206148. Στό Περιβόλι λειτουργοῦσαν στόν μή ἐγκαινιασμένο ναό τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονα. Ὅπως θά παρουσιάσουμε ἀναλυτικά σέ ἄλλη σελίδα, ὁ ἱερέας Δημήτριος δέν γνωστοποίησε ποτέ στό ποίμνιό του ὅτι εἶχε μεταστραφεῖ στήν οὐνία. Ὅταν τό πληροφορήθηκαν αὐτό κάποιοι ρουμανίζοντες Βλάχοι, ζήτησαν ἐξηγήσεις γιά τήν ἐξαπάτηση.

Τό σχέδιο τοῦ καθολικισμοῦ ἀποκαλύφθηκε πλήρως σέ προκήρυξη (1877), κείμενο τῶν Faveyrial καί Μαργαρίτη, γραμμένη σέ γλῶσσες ρουμανική καί ἀλβανική. Τήν ἀπηύθυναν πρός τούς Ἀλβανούς. Ἀπόσπασμά της διέσωσε ὁ Berard: «...Ἀλβανοί ἀδελφοί, θυμηθεῖτε ὅτι ὁ Τοῦρκος μᾶς κυβερνᾶ ἐδῶ καί τετρακόσια πενήντα χρόνια. Ξένος πρός τή φυλή μας καί ἀφέντης πάνω μας, δέν μᾶς ἀφαίρεσε ποτέ τόν λόγο, τήν προγονική γλώσσα, τήν ἐθνικότητα οὔτε καί τά ἄρματα πού κρατοῦμε ἀκόμη περήφανα στά ζωνάρια μας. Ἄν κάποτε φταίξαμε, στασιάζοντας ἐναντίον τοῦ νομίμου ἡγεμόνα μας, αὐτό πάντοτε ὀφειλόταν στήν παρότρυνση τοῦ ἑλληνικοῦ κλήρου, αἰωνίου ἐχθροῦ τοῦ Ἰσλάμ. Μή λησμονεῖτε ὅμως, Ἀλβανοί ἀδελφοί, ὅτι ὁ Θεός ἔπλασε τά ἔθνη πρίν ἀπό τίς θρησκεῖες. Ἄν θέλουμε νά γλυτώσουμε ἀπό τήν ὀρθοδοξία, πού εἶναι ἐχθρική πρός τό Χριστό, τήν ἀνθρωπότητα καί τίς ἐθνότητες, ἄς ἀφοσιωθοῦμε, ψυχή τε καί σώματι, στήν Ὀθωμανική αὐτοκρατορία. Ἡ Ὀθωμανική αὐτοκρατορία εἶναι ὁ γνήσιος, ὁ μεγαλύτερος προστάτης μας, ἡ ἐλπίδα μας, τό στήριγμά μας. Ποτέ δέν θά μᾶς ἐγκαταλείψει στά χέρια τῶν ἐχθρῶν μας, πού εἶναι καί δικοί της ἐχθροί». 48311. Και συμπληρώνει ὁ Berard γιά τήν τακτική τοῦ Μαργαρίτη: «Δέν φειδωλεύεται οὔτε τίς ὑποσχέσεις, οὔτε τά ἐχέγγυα νομιμοφροσύνης, ὄχι τόσο γιατί εἶναι ἀναγκασμένος, ἀλλά, πρέπει νά τό ποῦμε αὐτό, γιατί εἶναι πεπεισμένος γι’ αὐτό: “Τό ὕψιστο συμφέρον μας, ἐμῶν τῶν Βλάχων”, λέει καί ξαναλέει, “βρίσκεται στή διάσωση τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας”». 48310. Φυσικά ἐνδιαφερόταν γιά τή διάσωση τῆς αὐτοκρατορίας, ὅσο καί οἱ πάτρωνές του. Μᾶς πληροφορεῖ πάλι Berard: «Στοῦ πατρός Φαβεριάλ ἀνταμώσαμε τόν Ἀπόστολο Μαργαρίτη. Ὁ Ἀπόστολος ἔρχεται ἐδῶ σχεδόν κάθε πρωί, σάν ἀξιωματικός στήν ἀναφορά, γιά νά ἀφηγηθεῖ τά μεγάλα καί τά μικρά νέα,... τί ἔκανε χθές βράδυ ὁ διοικητής,... τί εἶπε χθές ὁ Ἕλληνας ἀρχιεπίσκοπος στό διάκο του στή γέφυρα τοῦ παζαριοῦ καί πόση ὥρα ἔμεινε στοῦ τάδε καί τοῦ δεῖνα». 48324. Καί καταλήγει στό συμπέρασμα: «Κοντολογίς, οἱ ἀγωγιάτες τῆς Τζούρας δέν εἶχαν ἄδικο. Ὁ ἡγούμενος τῶν Λαζαριστῶν εἶναι ἐπικεφαλῆς στά βλάχικα πράγματα. Σέ τί ἀνταλλάγματα ὅμως μπορεῖ νά ἐλπίζει; Ἤ μᾶλλον αὐτά πού ἐλπίζει, γιατί δέν χρειάζεται καί πολλή σοφία, γιά νά τά μαντέψει κανείς, εἶναι ἄραγε χίμαιρες καί τό παράδειγμα τῶν Βουλγάρων δέν ἀπέδειξε ὅτι οἱ ὀρθόδοξοι μπορεῖ νά ἐξυπηρετοῦνται ἀπό τόν καθολικισμό, σκοπεύουν ὅμως νά μήν τόν ἐξυπηρετήσουν ποτέ;». 48325. Πρός τιμή ὅλων τῶν βλαχόφωνων Ἑλλήνων, οἱ προπαγανδιστές δέν κατάφεραν νά σχηματίσουν οὔτε μιά μικρή οὐνιτική κοινότητα!

Πηγή: Απ. Ι. Παπαδημητρίου, Σελίδες Ιστορίας Γρεβενών, Τόμος Γ', σελ. 130-134, βλ. εδώ :  http://vlahofonoi.blogspot.gr/2016/11/blog-post_20.html

ΠΗΓΗ http://vlahofonoi.blogspot.gr/2017/06/i.html#more

http://pirforosellin.blogspot.gr/ - Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος(link ). Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.